بیخیال زبان و موسیقی، به کودکانمان کدنویسی بیاموزیم

نوشته سعید چوبانی 12 ارديبهشت 1393

تکنولوژی یکی از اصلی‌ترین ارکان جامعه‌‌های مدرن است، جوامعی که با گذشت زمان سطح عمومی دانش در آن‌ها بالا می‌رود و تعریف سواد در آن‌ها تغییر می‌کند. چند سال پیش دانستن زبان انگلیسی و آشنایی با نحوه کار با کامپیوترها بعنوان یک امتیاز برای افراد محسوب می‌شد درحالیکه در جامعه امروز ندانستن این موضوعات کم‌سوادی است و دانستنشان از ملزومات موقعیت اجتماعی بهتر است.

تغییر سریع دنیای اطراف و ترکیب بیشتر و بیشتر دنیای واقعی با جهان صفر و یک‌ها، برگ برنده آینده را به دست کسانی می‌دهد که افسار دنیای دیجیتال را به دست بگیرند. فارغ از رشته تحصیلی، کدنویسی ابزار قدرتمند نسل آینده است. ابزاری که دیگر نه تنها مختص نردهای کامپیوتری نخواهد بود بلکه هر کسی بنا به مقتضات رشته‌اش باید از آن بهره ببرد. با استناد به این واقعیت، کشورهای توسعه یافته جهان در تلاش برای آموزش کدنویسی به سنین پایین‌تر هستند و دانشگاه را سال‌های استفاده از این توانایی و نه یادگیری آن می‌دانند.

سوالی که مطرح می‌شود در اینجاست که چه سنی برای یادگیری کدنویسی مناسب است و بچه‌ها از کدام سن قادر به درک آن هستند؟

kids-coding.jpg

دکتر J. Paul Gibson که رشته اصلی‌اش علوم کامپیوتر است با مطالعاتی که در حوزه روانشناسی آموزشی داشته، مدتی است که بر روی موضوع آموزش کدنویسی به سنین پایین‌تر کار می‌کند. Gibson از افرادی است که خود از سن ۱۲ سالگی کدنویسی کرده و معتقد است، یکی از دلایلی که یادگیری کدنویسی را برای افراد ۱۸-۱۹ ساله سخت می‌کند، دیر بودن این سن برای شروع کدنویسی است.

بعد از موفقیتی که دکتر Gibson، از آموزش جاوای ابتدایی توسط پازل‌ها به کودکان ۸-۹ ساله کسب کرد، عزم خود را برای تمرکز بیشتر روی این موضوع جزم کرده است. او با استفاده از چند برنامه ساده تحت جاوا، در آزمایشات خود توانست کودکان سنین ۵ تا ۶ سال را مجاب کند تا یک برنامه tic-tac-toe بر اساس طی کردن گام به گام مراحلی خاص بنویسند. همینطور موفق شد، با استفاده از توپ‌ها و نخ‌های رنگی مقدمات مربوط به گراف‌ها و الگوریتم‌هایشان را به کودکان آموزش بدهد. او در این‌باره می‌گوید:

کودکان در سنین ۵ تا ۱۱ سالگی توانایی بسیار زیادی برای یادگیری مفاهیم مربوط به محاسبات و الگوریتم‌ها دارند. این خجالت‌آور است که آموزش مفاهیم پایه کدنویسی را به سال‌های بعد موکول می‌کنیم.

کدنویسی.jpg

یکی از مشکلات عمده‌ای که در مسیر آموزش کدنویسی به سنین پایین‌تر وجود دارد، تفکر خانواده‌ها در این باره است. خانواده‌ها دیگر به خوبی می‌دانند که مغز در سال‌های ابتدایی زندگی توانایی زیادی برای یادگیری زبان دارد، موضوعی که از آن مطلع نیستند این است که همان مکانیزمی از مغز که یادگیری زبان را آسان می‌کند،  یادگیری مفاهیم کدنویسی را نیز در این سن راحت‌تر و سریع‌تر می‌کند. مطمئنن کودکان مهدکودکی قرار نیست به نینجاهای ++C تبدیل شوند ولی به راحتی خواهند توانست مفاهیم پایه را یاد بگیرند

پروژه Code.org

Code.org پروژه بزرگ خیریه‌ای است که با هدف آموزش کدنویسی به کودکان، توسط هادی پرتوی در آمریکا آغاز شده است. این پروژه که با روش‌های ساده و گرافیکیِ جذاب کدنویسی را به کودکان آموزش می‌شود، حمایت افراد موثری مانند باراک اوباما، بیل‌گیتس، مارک زاکربرگ و بسیاری دیگر از سلبرتی‌های جهان را همراه خود دارد. تا کنون نزدیک به دو میلیون دانش‌آموز آمریکایی در جریان کمپین‌های پروژه Code.org با کدنویسی آشنا شده‌اند.

پروژه‌کد.jpg

پروژه Code.org پنج هدف اصلی و مهم را دنبال می‌کند:

  1. آموزش مفاهیم مربوط به علوم کامپیوتر در مدارس ابتدایی، با تمرکز بر روی مناطق روستانشین و غیرمرکزی
  2. نمایش موفقیت استفاده از برنامه‌های درسی آنلاین در مدارس عمومی
  3. تغییر سیاست‌گذاری آموزشی در ۵۰ ایالت آمریکا و تبدیل علوم کامپیوتر به یکی از شاخه‌های هسته‌ای تحصیل بعنوان زیرمجموعه‌ای از درس ریاضیات
  4. هدایت جامعه فناوری جهان به سمت توسعه آموزش علوم کامپیوتر در جهان
  5. افزایش مشارکت دختران و دانش‌آموزان نژادهای مختلف (مانند سیاه‌پوستان و … ) در زمینه‌های مربوط به علوم کامپیوتر

و در نهایت اینکه دیر یا زود سیستم‌های آموزشی کشورهای در حال توسعه، از جمله کشورمان نیز مجاب به توسعه فنون مربوط به علوم کامپیوتری در سنین پایین‌تر خواهند شد تا گام‌هایی برای از بین بردن وابستگی تکنولوژیک خود بردارند. در این باره همین جمله Steve Jobs بس که: 

Everybody in this country should learn how to program a computer, because it teaches you how to think.

هر کسی در این کشور باید بداند که چگونه می‌توان یک برنامه کامپیوتری ساخت. چرا که با این‌کار نحوه فکر کردن را میاموزد.